21/04/2009

Inna dda lmulud

I kečč a Muḥend Azwaw… Mouloud mammeri
Poemes kabyles anciens


I kečč a Muḥend Azwaw d tuzyiwin-ik, adlis-a ad ak-d-yefk yiwen wudem n tmusni, ad ak-d-iqqim d tigejdit ad ak-d-ittales ayen gan d wayen nnan imezwura-inek. Mi ara t-walin medden , amer ad yili win ara d-ak-yinin :
- "Tigi d tiḥkayin n zik-nni, d timucuha n teryel i yes-s ssedhuyen arrac. I wacu d-aɣ-nefεent tmucuha n zik i nekwni s at tura? Eğğ timucuha n zik i yat zik ; nekwni d arraw bbwass-a ,ass-a deg irgazen ulin s aggur, rsen deg-s. Ass-a deg yiwet takurt tezmer ad tzebbwa tamdint tameqqwrant deg wesmenγar n tiṭ’" .
Ini-asen:
-Tamusni tekka nnig teswiεin. Ur ttilit ara ay imedhac d arraci yessedhec uclawa, ismenfayen arelluc aberreqmuc i yiṭij ireqqen neγ wureγ yuli uγebbar.
-Ini-asen:
Ureγ yif arelluc, ulac akw n teqrint gar-asen ; ureγ kkes-as aγebbar ad yiriq. Arelluc cwiṭ ma icellef-it d acellef ad iddegdeg d ticeqfafin tizraraqin.
-Inn-asen:
Awer teḍru yid-wen ay at tura am seklu mi gezmen iẓuran: Di tazwara zegzaw yifer-is, di teswiεt sellaw iḍer. Ttejra melba iẓuran... leqrar-is d tamettant. Awer tilim ay at tura d isekla war iẓuran.
-Ini-asen:
Tamacahutt d ajlal n tmusni. Kkes ajlal iwakken ad-tedher temsirt yellan ddaw-as, acku ...
Acku tamusni, ɣas tettabaε lewqat, ur teqqin ara γer-sen s umrar ur gezzmen lemqas. Si tallit γer tayeḍ tettbeddil tussna, tamusni ur tettbeddil ara. Si tallit γer tayeḍ ay yettbeddilen di tmusni d ssifa n sufella , mačči d ixf n daxel.
Maca, taγawsa tis-nat, a Muḥend ,mačči d lwert kan, mačči d agwni mi d-zzin leswar. Awan n tmusni d anṭag d tikli γer sdat.Ma tgiḍ-as algam tenγiḍ-tt.
A Muḥend, ur as-ttegg ara algam i tmusni. Anida tt-yessaweḍ lğehd ufud-is tawiḍ-tt; ma s agur eğğ tamusni ad tali s aggur; awan-is d asemḥelleq i ddunit d wayen illan, anef i tmusni ad tessemḥilleq i ddunit.
Taγawsa tis-krad, tamusni a Muḥend d asafu.
D asafu n tafat: eğğ asafu ad ifu izuzef tillas.Tamusni d asafu n wurγu : eğğ asafu ad isserγ ayen irkan, d wayen iblan ur nesεi iẓuran. Eg-as d asaber γef ayen yelhan deg berdan d amsebrid mačči d amneṭran.
Tamusni d asafu: wa yettak-it i wa, iwakken ad yezg dayem yeεla, urğin yettendella neγ yulwa neγ iqqim am γerrus di tesga.
Ḥedreγ yemmut umγar aneggaru d-ittawin abrid n tmusni.Nebbwi tafekka-s γer uẓekka ideg ara yenṭel. Mi nerra akal fell-as nuγal-d, nettmesmuqal am wi isrεen la d-ittakwi.
Inḍel usafu gar-aneγ i seg d-nettagwem tafat.Ass-n, a Muḥend, i k-id-mmektiγ, i as-nnigh :
- Ay imεezzan n yiibbwas, γurwat ad tuγalem d ineḥyaf n kullas.Si tmusni d tmuγli taγezzfant, d tulya bbul d leεqel.Mmktiγ-k-id, mi d mmektiγ akw ...tisutwin ara d-imlen.
Amusnaw aneggaru nenṭel-it, dγa nenṭel yid-s tamusni ?
Ulac tijmuyaε d igrawem ideg ara tḥefḍem tamusni akken tt-ḥefḍen imezwura-nwen. Tura tamusni tuγal s idlisen.
Deg-mi iy-uriγ adlis-a i kečč, a Muḥend, d tezyiwin-ik, ad ak-d- iqqim d tigejdit i usenned , d tigejdit i lebni.
Mouloud Mammeri (poèmes kabyles anciens)

28/02/2009

Abrid n tmusni







Yal tikelt m’ara nsuk tamuγli γer wussan yezrin melmi kan ad aγ d –yemmager yiwen yilem annect n ilat.Ad naf yedel-aγ amzun d agris .Tasekla s umata texlatt tmettant ,
tatut akk d yir tameddurt glant swayen d-yegran . Iwwi yay-d kan ad nbud teγzi di tudert d ufud ameqran i wid d-mazal ttarun , bennun ,ttnadin akk d wid itent ifferun γasahat tagnitt ur d- tessefk ara .Ad assen ini tanemmirt i kra d-yefkand wufus n talelt i wakken adnessiwev ad nessudes tajmilt-a. Ass-ai-deg d-nemlal ama s tdukliwintidelsanin akk dyimusnawen d
nenecced akken ad dnesmekti kra seg wudmawen yeččuren tudert n
DDA LMULUD ama d udem n tsekla n tussna neγ nunadi akk d tmusni s umata. Dγa yenna DDA LMULUD γaf tmusni :
‘’Ulac tijemmuyaa, d yegrawen i-deg ara d-tmegrem tamusni akken tt-id megren imezwura nnwen . Tura tamusni tuγal s idlisen . ‘’
Ad fukeγ awal-iw s yiwen usefru d tajmilt i wid yettnadin ama degwennar n tsekla neγ n win n tussna.


Tgam iman i usefru
I wanza n wadu
Tuqmem-as tisulal

Tettsekim di truzi n usalu
Tugadem a-γ-yenfu
Attas i yeswa wawal

γurneγ m’ara d-i jjebbu
s wannuz d usuγu
kenwi tuqmem-as azal

06/02/2009

Tajmilt i Brahim Izri,




I lmend n umulli wis 4 n tmettan n ucennay Brahim Izri , imedukal-s , imawlan-is d yicennayen, rran-as tajmilt d tameqqrant di « la maison des associations de la mairie du Près-Saint Gervais ( Seine-Saint-Denis) Paris ass 31 yennayer 2008.
Lmulud Cherfi ( Yiwen seg yimeddukal-is, d mmis n taddart-is ) yuzen iyi-d isallen . Tanemmirt-ik a Lmulud .
Mexluf
http://www.depechedekabylie.com/read.php?id=66203&ed=MjAzMw ( Lire l'article)
( lire l'article en pdf , journal N° 3 pages 40-41 Taghiwant-infos • mars 2005)
http://www.taghiwantinfos.tk/

26/01/2009

gani

Nedduri

addag n zzan

di

tizza yezzan

d

tikli

ad

teknu tfekka

Nelwi-d

deg

yigenni

itran

deg

yissafen

iselman

nerra-d

rray ma yenfa

Am

wi' yettrebbin

izerman

s kra

yellan d inezman

uγalen-aγ

d

tagella

T a j m i l t   i   Y i d i r